Enjoyed it very much. Used to live in Waalwijk untill 1959. My mother stitched shoes at home. My Dad worked at de Timtur for a while. I used to work at Vesters schoenfabriek in Kaatsheuvel. This video brought back many memories. Timekeeping .....lopende band. Mum on her sewing machine untill late at night. , mum used to stitch the shoes the "vertegenwolrdigers" took around the shops. She was very presides and she always had plenty of work. Dad "schiften" I think it was called and rieslijm, the glue, and I remember the smell of rieslijm. And omkloppen.... yes it was nice to see all that again. Thank you very much. Much appreciated. Groetjes. Ria van Daalen (maiden name)....

Surprised to get an answer to my little note. I don't know what is the intention, but are you people genuinely interested as I could go into details that might go on forever and bore you to sobs.
Who reads these comments?
As I was 20 y.o.a. on leaving for Australia, I remember quite a bit. The schoenindustrie
was still in full swing at that time. Every time we visited The Netherlands afterwards businesses had closed down or had disappeared. I was actually surprised to learn that there is only one still in operation. Would they still train apprentices in a place like that, otherwise it would soon disappear as well. Anyway, I appreciated the video very much and as I said, it brought back many nice memories uit Waalwijk.
With the Corona virus we are forced to stay at home so plenty of time voor ander tijderdrijf zoals schrijven. Groetjes,....

We might have been a typical household in the region. Firstly we lived in an "dammenhuis" in Besoyen, near the Synagoge and "Marietje Smolders" in de Grote Straat. Dammenhuis was between de Grote Straat and de winterdijk.
Then we shifted to Victorie Straat near het Vredesplein.
6 Kids and one breadwinner.
Our Dad used to work at de Timtur, in de Mr. van Cootstraat. Schiften, lijmen, swikken, omkloppen, he could do it all. Our Mother was an expert in stitching shoes. All her spare time was taken up by sitting behind her sewing machine. Then Dad got a job at Pulles Heesbeen delivering bread. From then on Mum and Dad worked together at night. Dad schiften, lijmen met rieslijm (stonk vreselijk) and omkloppen, and Mum stitching the uppers. That is the way they put meat on the table and we got little extras sometimes.
After de Mulo, I myself worked at Landis & Gyr op het Vredesplein before getting an office job at Vesters Schoenfabriek in Kaatsheuvel. I was the wages clerk.
Vesters had een lopende band, which meant time was very important. An exact time was set aside for every little job performed to make a shoe. Vesters employed a special timekeeper who went around with a timing watch. He timed every worker for a while.
A time was set for a certain task, say stitching a sole to a shoe which took 1/4 hr. per shoe. There was a card with time slips which travelled with the shoe. One slip stating "stitching sole to shoe 1/4 hr." was torn off by the worker as proof he did that little job. The shoe then travelled on to the next worker who performed the next little job that needed doing. This way the shoe travelled around from beginning to end, stopping at every station until at the end of the lopende band, the shoe was finished.
It was my job to ad all the time slips together for every individual worker at the end of the week and work out their wages.
They got paid by piece work. If their job on a shoe was worked out as taking 1/4 hr. and if he had completed 5 shoes, he got 5 slips of 1/4 hr. each. Therefore he got bonus pay of 1/4 hr.
I liked my job, but our parents decided to migrate to Australia. We have visited The Netherlands of and on many times. In the late 50's the shoe industry was booming, however, every time we visited the area a couple of factories had closed their doors. Slowly things changed and now, apparently, only one very specialised shoe factory remains.
One wonders, what has taken the place of an industry which dominated and employed half the town in the late fifties?? Yes, one wonders....

Mooi filmpie van René . Als geboren Waalwijker zeer herkenbaar voor mij. Bij de halve zolen spoorbrug heb ik menig uur van mijn jeugd doorgebracht met vissen en anderszins. Ik zie de grote stoomloc nog steeds voor me . De loc passeerde de brug om 12.00u ri. den Bosch en om 16.15u weer ri Waalwijk. De Greve fabriek heb ik ook aan de binnenkant mogen bewonderen in mijn jeugd. Mijn vader werkte destijds bij van Haren [ Ome Ivo zoals hij dat noemde] en enige tijd bij Greve. Later heeft hij zich middels studie opgewerkt tot calculator bij een ander leder bedrijf in Waalwijk. Mijn moeder stikte op de Singer, schoenen voor de gebroeders van Boxtel uit Kaatsheuvel. In mijn jeugd heb ik bij de gebr. van Boxtel als vakantie werker [ 13 jaar] ook nog aan de aanklopper en lijmmachine gestaan. Ruik nog die, zoals Rita Nannes zegt, de Rieslijm. Als je hard snoof werd je er "high" van. Prachttijd, woonde in dezelfde straat als Rita , vlak naast het weggetje dat naar de Amstelpoort liep. Heb die looierij ook nog ooit van binnen gezien en geroken. Verschrikkelijk stank binnen van al die huiden tonnen... Er is daar veel verontreinigd afvalwater de grond in gegaan. Uit een klein roestig pijpje uit de muur van de looierij kwam oranje vloeistof. In de sloot waarin het terecht kwam groeide geen waterplanten enz. Wisten wij veel destijds.... Desalniettemin een prachttijd in een welvarende Langstraat.

Het filmpje over de schoenindustrie haalde een aantal herinneringen bij me op.
Ik herinner me het halvezolenlijntje nog als een door een rook uitstotende stoomlocomotief getrokken goederentrein van Den Bosch naar Geertruidenberg v.v., dacht ik. Eerder waren er ook passagiers mee vervoerd.
Ik fietste regelmatig in Waalwijk door de Mr. Van Coothstraat naar het Dr. Mollercollege langs de Timturfabriek. Timtur stond voor Timmermans en Van Turenhout, heb ik begrepen.
Begin jaren 70 heb ik als student vakantiewerk gedaan bij de leerlooierij Van den Assem in Dongen. Ik reed met mijn Eijsink brommer van Tilburg naar Dongen en mij was gevraagd of ik een passagier mee wilde nemen, die ook bij Van de Assen ging werken. Het betrof een Amerikaan uit San Diego, die om niet naar Vietnam te moeten, via Canada en Zwitserland in Tilburg terecht was gekomen. Zijn naam was Ralf Traber. Traber was een weinig spraakzame jongeman. Bij Van den Assem scheidden onze wegen zich, omdat hij voor in het gebouw aan het werk werd gezet en ik achter. Ik moest daar, samen met een Turk van middelbare leeftijd verse huiden in een groot rond houten looivat doen. Ik hield de huid aan een kant vast en de Turk aan de andere kant. Als het vat vol was gooide de Turk uit een papieren zak, waar Bayer op stond, looistof in het vat. Na het vat gesloten te hebben werd het in beweging gebracht. Het vat draaide een bepaalde tijd rond en als het klaar was moesten we de gelooide huiden er weer uithalen. Hoe die Turk heette heb ik nooit geweten. Hij sprak geen woord Nederlands en ik geen Turks. We communiceerde met gebarentaal. In die ruimte waren wij de enige aanwezigen. Achter op het terrein stond een los gebouwtje. Daar werden de aangeleverde verse huiden ontdaan van de laatste (rottende?) vleesresten. Daar zou het ongelooflijk gestonken hebben, maar ik heb dat nooit geroken, want ik ben er niet gaan kijken. Wel werd gezegd dat daar alleen maar Nederlanders werkten, want het was secuur werk en het werd daarom en vanwege de stank een stuk beter betaald dan ander werk in het bedrijf.
Aan het eind van de dag reed ik weer, met de zwijgzame Amerikaan, terug naar Tilburg. Na een week zat ons werk bij Van den Assen erop. De Amerikaan heb ik daarna nooit meer teruggezien.
Ik heb geen slechte herinneringen aan het werk in de looierij overgehouden.

Ik weet dat mijn overgrootvader (fam.naam van der Zaken) in Besoijen woonde en schoenen fabriceerde. Rond 1925 verhuisde hij naar Amsterdam waar hij een schoenenzaak begon. Alle info voor de schoenenindustrie in en rond Waalwijk (Besoijen) boeit mij zeer.

Als geboren borkse heb ik genoten van de reacties op dit onderwerp van De wandeling. Erg herkenbaar en vele herinneringen komen weer boven in een nostalgie die in de hedendaagse drukke tijd nauwelijks nog plek heeft. Herinneringen zijn een groot goed. Ga zo door...maar...hoe wordt rieslijm eigenlijk gemaakt? ( Ik dacht van beenderen?)

Ja, dat werd er bij ons op de lagere school stevig ingehamerd: Waalwijk is centrum van de Langstraat én centrum van de Nederlandse schoenindustrie. Mijn opa was schoenmaker en werkte eerst met zijn broers bij de Gebr. Pullens, maar zij werden daar ontslagen wegens een actie tegen die gedwongen winkelnering, waar in 't filmpje ook sprake van is. Mijn opa vond snel werk bij de Fa. van Schijndel en heeft daar gewerkt tot zijn pensioen. Na zijn pensioen heeft hij thuis nog jaren een werkplaatsje gehad, waar hij schoenen maakte en repareerde voor bv. zijn kleinkinderen. Daarom herinner ik me nog heel goed, net als Rita Nannes en Eric Verhoeven, de geur van rieslijm; toen ik, decennia later, hier in Engeland eens een zaakje binnenstapte om schoenen te laten repareren, en ik de geur van rieslijm weer rook, was 't net of ik mijn opa's werkplaatsje binnenstapte. En ik herinner me ook het kriebelige gevoel van het potlood rond je voet wanneer opa op die manier je schoenmaat opnam. Want hij heeft dan wel 't grootste deel van zijn werkende leven in een schoenfabriek gewerkt, maar hij was opgeleid als all-round schoenmaker, zoals denk ik heel veel van die mannen in die tijd.

Hi Lisette, het was niet alleen handig om zo'n opa te hebben, het was ook iets waar je een gevoel van trots kon geven: toen ik mijn eerste heilige communie deed, in die tijd nog een groot feest, droeg ik een nieuw kostuum dat door mijn vader was gemaakt (die was kleermaker) en nieuwe schoenen die mijn opa had gemaakt. Dat maakte dat ik me best wel trots voelde, bijna nog trotser dan omdat "Jezus in mijn hartje was gekomen", zoals werd gezegd in het versje dat een buurjongetje bij die gelegenheid voor mij moest opzeggen [arm jochie... ;-)].
Ik heb geprobeerd te Googlen waar rieslijm van is gemaakt, maar geen succes. Blijkbaar een mysterieus spul, of de maker bewaart het recept als een bedrijfsgeheim... :-)